Η παραπαίουσα Εύρωπη και η κληρονομιά του Καρλομάγνου
Ζούμε σε μια εποχή αλλαγών και ανακατατάξεων, όλοι οι μεγάλοι διεθνείς παίκτες προσπαθούν να βρεθούν σε καλύτερη θέση στον κόσμο που διαμορφώνεται.
Αντίθετα η Ευρώπη σέρνεται πίσω από τις επιλογές του Γαλλογερμανικού άξονα που από καιρό έχει γύρει μονόπαντα σε μια Γερμανογαλλική εκδοχή.
Ποιό ήταν το σχέδιο και ποιά τα αίτια του αρχικού εγχειρήματος της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Η Ευρωπαϊκή ενοποίηση έχει δύο ρίζες μια οραματική μια πραγματιστική. Το οραματικό σχέδιο για μια ευρωπαϊκή ενοποίηση με πολιτικούς όρους διατυπώνεται στο Μανιφέστο του Ventotene του 1941 (Per un’Europa libera e unita. Progetto d’un manifesto) των Altiero Spinelli και Ernesto Rossi, κείμενο γραμμένο με όρους δημοκρατικού σοσιαλισμού στην σκιά της φρίκης του ναζισμού, του φασισμού και του πολέμου.
Ο πραγματισμός έλκει την καταγωγή του από την ανάγκη να επανενταχθεί η Γερμανία για την ακρίβεια η Δυτική Γερμανία στην οικονομική κανονικότητα της μεταπολεμικής Ευρώπης, πράγμα που σφόδρα επιθυμούσαν οι ΗΠΑ για να απαλλαγουν από το βάρος της στήριξης της Ευρωπαϊκής οικονομίας και να ισχυροποιήσει το μέτωπο έναντι της ΕΣΣΔ από μια οικονομία με αποδεδειγμένες παραγωγικές δυνατότητες. Η απόσταση ανάμεσα σε αυτά τα δύο σχέδια ήταν τεράστια.
Πολλοί πορεύτηκαν χωρίς να μπουν στον κόπο να αντικρίσουν τις εγγενείς αντιφάσεις και τα προβλήματα ή πιστεύοντας ότι όλα θα ξεπεραστούν.
Όμως πολύ νωρίς ήδη από το καλοκαίρι του 1945 μπροστά στο θέαμα μιας πρόσφατα ηττημένης και κατεστραμμένης Γερμανίας, ένα προφητικό κείμενο έθετε το ζήτημα της πολιτισμικής βάσης για μια βιώσιμη πολιτική ενοποίηση. Ο γάλλος φιλόσοφος, ρωσικής καταγωγής Alexandre Kojève (1945) με το κείμενο του Outline of a Doctrine of French Policy, έδινε την θεωρητική βάση πάνω στην οποία πορεύτηκε ο ΝτεΓκωλ αντιμετωπίζοντας την πριμοδοτουμενη τότε από τις ΗΠΑ επάνοδο της Δυτικής Γερμανίας, με κυριαρχικό ρόλο στην τότε ΕΟΚ.
Κεντρική θέση αυτού του κειμένου η αντιμετώπιση του στενού εθνικιστικού ορίζοντα της Γερμανίας που διαχρονικά δεν της επιτρέπει να αποτελέσει τον πολιτικό ηγέτη μιας ενοποίησης με ισότιμους όρους.
Στο κείμενο τεκμηριώνεται η ανάγκη δημιουργίας κρατικών οντοτήτων σε μεγαλύτερη κλίμακα από το κράτη/έθνη της Ευρώπης, ταυτόχρονα διατυπώνεται το αίτημα για ενοποίηση στην βάση ενός κοινού πολιτιστικού παρελθόντος προτείνοντας την πολιτική ενοποίηση των Λατινικών Χωρών της Ευρώπης δηλαδή της Γαλλίας της Ιταλίας και της Ισπανίας, αφού πρώτα βοηθηθεί να απαλλαχθεί από τον Φράνκο, η νίκη του οποίου οφειλόταν στην ανεπιφύλακτη στήριξη που έλαβε από τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι.
Το ιστορικό βάθος του Ελληνικού Έθνους επιτρέπει την αναζήτηση των όρων πολιτισμικής διάσπασης της Ευρώπης σε ακόμη απώτερο χρόνο. Η σύγκρουση μεταξύ του ύστερου Ρωμαϊκού κόσμου σε ανατολή, δύση και νότο και των Τευτονικών φύλων κράτησε αιώνες, αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης ήταν εν τέλει η νίκη των Τευτονικών φύλων και σημείο τομής η βασιλεία του Καρλομάγνου που εισάγει τον θεσμό της κληρονομικής αριστοκρατίας και την ανάδυση του μοναρχικού κράτους και της φεουδαρχίας. Ενδιαφέρουσες επί του θέματος είναι οι αναλύσεις του Ιωάννη Ρωμανίδη
Ο ελληνορωμαϊκός κόσμος ήταν πάντα πιό ανοικτός και δεν ύψωσε φραγμούς λόγω της ιδεολογίας του αίματος και ενός νομικού και θρησκευτικού συστήματος που εξυπηρετούσε την καθαρότητα.
Η ευρωπαϊκή ιστορία μετά τον Καρλομάγνο σχεδόν ταυτίζεται με την ιστορία της κληρονομικής αριστοκρατίας, ο δήμος είναι επί αιώνες παραγκωνισμένος, ακόμη και η αναστροφή του ρεύματος μετά την Γαλλική επανάσταση δεν αγγίζει την Γερμανία και ευρύτερα τον τευτονικό κόσμο.
Η σύγχρονη Γερμανία και η Αυστρία είναι κρατικοί σχηματισμοί που θα υιοθετήσουν την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας 130 χρόναι μετά την Γαλλική Επανάσταση, λόγω ήττας των μοναρχιών που τις κυβερνούσαν στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο και όχι λόγω της δράσης του λαού τους, όπως πχ η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα και πολλά άλλα Ευρωπαϊκά κράτη. Όμως και πάλι μεταξύ των δύο πολέμων θα αποτελέσουν το έδαφος άνθισης του Ναζισμού σαν πρακτική και σαν ιδεολογία. Αφήνοντας μια ακόμη θλιβερή παρακαταθήκη με πυρήνα την καθαρότητα του αίματος, που μπορεί να νοηθεί ως ένα είδος νοσταλγικής εκλαΐκευσης του πνευματικού σύμπαντος της κληρονομικής αριστοκρατίας.
charitosm Μάρκος Χαρίτος 