Ποιοι φοβούνται τις Πολεμικές αποζημιώσεις;
Ελληνική Πολιτεία
Του Μάρκου Χαρίτου
(τμήματα του κειμένου που ακολουθεί αποτέλεσαν μέρους άρθρου που δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 15/12/2013
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=404765 )
Στις αρχές Οκτωβρίου, στην εφημερίδα Realnews, δημοσιεύθηκε έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.), η έκθεση αυτή στηρίχθηκε σε διάσπαρτο μέχρι πρότινος αρχειακό υλικό που η δημόσια κατακραυγή προκάλεσε επιτέλους την συγκέντρωση του. Αν και καθαρά υπηρεσιακό κείμενο εν τούτοις διαθέτει πολιτικό βάρος, φέρνοντας, στα χείλη των Ελλήνων το ερώτημα: ποιος φοβάται τις πολεμικές αποζημιώσεις.
Ας στρέψουμε το βλέμμα μας σε κάποια κρίσιμα ιστορικά δεδομένα: η Γερμανία επιτέθηκε στην Ελλάδα απρόκλητα και χωρίς κανένα ιστορικό προηγούμενο που να δικαιολογεί την εκδήλωση εχθρότητας δύο φορές μέσα σε διάστημα 25 ετών, το 1916 παρέα με την Βουλγαρία και το 1941 για να βοηθήσει την Ιταλία, χωρίς ταυτόχρονα να ξεχάσει και την Βουλγαρία. (Για να συμπληρωθεί η εικόνα πρέπει να τονισθεί ότι κατά την περίοδο που προηγήθηκε του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου – αλλά και κατά την διάρκεια αυτού – η συμμετοχή της Γερμανικής Στρατιωτικής αποστολής στα ανώτατα επιτελικά κλιμάκια του Οθωμανικού Στρατού, συνέβαλε καταλυτικά στην εκδίπλωση πολιτικών που οδήγησαν στην συστηματική εξόντωση ελληνικών πληθυσμών, ενώ συνολικά η Γερμανική παρέμβαση στην Ανατολή λειτούργησε αντίδρομα και εχθρικά προς την Ελληνική προσπάθεια εθνικής ολοκλήρωσης).
Τι πλήρωσε η Γερμανία γι’ αυτούς του δύο επιθετικούς πολέμους; Σχεδόν τίποτα. Οι αποζημιώσεις προς τους Έλληνες πολίτες που υπέστησαν κάθε είδους βλάβη ή ζημία σαν συνέπεια των επιχειρήσεων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε Ελληνικό έδαφος είναι το μόνο θέμα που διευθετήθηκε οριστικά μεταξύ των δύο χώρων και για να συμβεί αυτό χρειάστηκαν ούτε λίγο ούτε πολύ 70 χρόνια (τέλη της δεκαετίας του 1980).
Όλες οι υπόλοιπες απαιτήσεις, δηλαδή: οι κάθε είδους πολεμικές επανορθώσεις σε χρήμα και σε είδος για τους δύο παγκόσμιους πολέμους, η επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών που έκλεψαν τα κατοχικά στρατεύματα, οι αποζημιώσεις προς τους Έλληνες πολίτες για τον Β΄ Παγκ. Πόλεμο, καθώς και η επιστροφή του κατοχικού δανείου του επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1942 ουδέποτε διευθετήθηκαν, είτε λόγω Γερμανικής άρνησης να καταβληθούν αποζημιώσεις, είτε γιατί η Γερμανία προστατεύθηκε από χρεοστάσια, είτε γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν διεκδίκησαν τα αυτονόητα με κάθε πρόσφορο μέσον.
Λίγες μέρες μετά την δημοσίευση της έκθεσης του Γ.Λ.Κ., στις 6/10/2013, δημοσιεύθηκε τρίστηλο πρωτοσέλιδο άρθρο στους New York Times της βραβευμένης με Pulitzer Αμερικανίδας δημοσιογράφου Suzanne Daley*, που παραβρέθηκε στο 2Ο Πανελλήνιο Συνέδριο για της Πολεμικές Αποζημιώσεις και τα Ολοκαυτώματα (13-15/9/2013, Δήμος Βιάννου, Κρήτη), με τίτλο: «As Germans Push Austerity, Greeks Press Nazi-Era Claims». Ο τίτλος εύγλωττος, δημοσιογραφικά όσο και πολιτικά εύστοχος, με μία δόση αμερικάνικου πρακτικού πνεύματος: «Οι Γερμανοί πιέζουν για λιτότητα, οι Έλληνες πιέζουν με τις διεκδικήσεις της ναζιστικής περιόδου».
Η ανταπόκριση της Αμερικανίδας δημοσιογράφου αποτυπώνει το φρόνημα που διαμορφώνεται μέσα στον ελληνικό λαό: οι αρχιμπαταχτσίδες του 20ου αιώνα, αφού δεν κατάφεραν να μας τσακίσουν δυο φορές στην διάρκειά του με πολεμικές επιχειρήσεις, το επιχειρούν ξανά τον 21ο αυτή την φορά με εργαλείο το ευρώ, τις κοινοτικές επιδοτήσεις, τα δάνεια, τα μνημόνια και τις διασώσεις που διογκώνουν περαιτέρω τα χρέη, σ’ αυτή την περίπτωση η μόνη πραγματική άμυνα είναι να απαιτήσουμε επιτέλους από την Γερμανία αυτά που μας οφείλει. Παράλληλα είναι αναγκαίο να αναδείξουμε ενώπιον της διεθνούς κοινής γνώμης την ακραία – ακόμη και για τα μέτρα τις ναζιστικής Γερμανίας – αγριότητα και την καταστρεπτική μανία την οποία εκδήλωσαν οι δυνάμεις κατοχής έναντι του Ελληνικού λαού, καταδεικνύοντας την συνοχή όσο και την διαχρονική συνέπεια των Γερμανικών βλέψεων, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα (ουσιαστικά μετά την απομάκρυνση του Βίσμαρκ από την εξουσία και την υπερίσχυση της άποψης του Κάιζερ για την ιμπεριαλιστική εξάπλωση του 2ου Ράιχ).
Ενδεικτικά σταχυολογούμε από την έκθεση του Γ.Λ.Κ.: από τα 50 δις δραχμές που έφθανε το Ελληνικό εθνικό εισόδημα το 1939, το 1942 έπεσε στα 10 δις, ενώ ταυτόχρονα η Ελλάδα υποχρεώθηκε να καταβάλει υπό την μορφή κυριολεκτικά «ανοιχτού καταναλωτικού δανείου» υπέρογκα ποσά που υπερέβαιναν κατά πολύ τα ήδη εξοντωτικά έξοδα κατοχής και συγχρόνως διατροφής του Africa Korp.
Ανατρέχοντας στα χρόνια της κατοχής προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα αντιπαραβάλλοντας τα πάθη του Ελληνικού λαού της περιόδου της κατοχής και του ελληνικού λαού στην εποχή των μνημονίων και από την άλλη πλευρά τους παράλληλους βίους των κατοχικών κυβερνήσεων με τις ηγεσίες που σήμερα απλόχερα υπογράφουν μνημόνια.
Τότε οι κατοχικές κυβερνήσεις μετέτρεπαν την ενοχή και την συνενοχή τους στην καταλήστευση του ελληνικού λαού σε απολογία υπέρ της αναγκαιότητας του ρόλου τους, τότε ήταν ο πόλεμος και η κατοχή που καθιστούσε αναγκαίο τον ρόλο τους, τώρα είναι η οικονομική κρίση και η επέλαση των πιστωτών στην οποία κυριολεκτικά αναζητούν δικαίωση.
Τότε πάνω στην καταστροφή και στο πένθος άνθισε η τάξη των δωσίλογων με διπλή οικονομική και πολιτική λειτουργία, σήμερα μια νέα συσσώρευση πλούτου και πολιτικής δύναμης συντελείτε. Οι ελίτ απαλλαγμένες από την δυναμική του δημοκρατικού παράγοντα επανέρχονται στο σχήμα που τις καλούπωσαν οι εθνικές καταστροφές του 20ου αιώνα και ανατρέπουν βήμα-βήμα την δημοκρατική κληρονομιά της μεταπολίτευσης: τη δημιουργία μίας ευάριθμής μεσαίας τάξης, τη στήριξη των λαϊκών στρωμάτων πάνω στο κοινωνικό κράτος που παρά τις παθολογίες οικοδομήθηκε, την ευχερέστερη πρόσβαση για όλους στα αγαθά της μόρφωσης, όλα αυτά αποτελούν στρατηγικούς στόχους που επιτέλους μπορούν να πληγούν και να ισοπεδωθούν με την βοήθεια των διεθνών πιστωτών.
Να οι λόγοι για τους οποίους η πολιτική και η οικονομική ελίτ αποποιείται την δυναμική που κρύβει το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων, γιατί ακόμη και αν στην χειρότερη εκδοχή η διεκδίκηση δεν αποφέρει τα ποθούμενα οικονομικά αποτελέσματα, είναι σίγουρο ότι θα συσπειρώσει σε αγωνιστική προοπτική τον λαό, θα τονώσει το ηθικό του και την αυτοεκτίμηση, θα ανατρέψει την δυσμενή διεθνή εικόνα, αναδεικνύοντας διαχρονικά το μέγεθος της καταστροφής και της Γερμανικής ευθύνης, αλλά ακόμη χειρότερα θα θέσει σε κίνδυνο την Ελληνογερμανική ομερτά που οικοδομήθηκε πάνω στην λήθη της συνεργασίας του στρώματος των δωσίλογων με τους ναζί και στα αμοιβαία οφέλη που προήλθαν από αυτή τη συνεργασία.
Να λοιπόν ποιοι φοβούνται τις αποζημιώσεις.
*συνοδευόμενη από τον Έλληνα ανταποκριτή Δημ. Μπούνια και τον Φωτορεπόρτερ των N. Y. Times Άγγ. Τζωρτζίνη.
charitosm Μάρκος Χαρίτος 